Plantenmuren voor dummies

Essentieel is dat je plantenmuur voldoende licht, water en voedingsstoffen krijgt om te groeien. Met een goed ontwerp, wat aandacht en regelmatige verzorging zal je plantenmuur prachtig groeien en je gasten versteld doen staan. Klaar om een stukje natuur in huis te halen?

Een tuin in huis

Plantenmuren doken voor het eerst op aan gevels van gebouwen en in specifieke buiteninstallaties, maar tegenwoordig treffen we ze ook in onze interieurs aan. Onder de vorm van schilderijen, muren of zelfs meubilairelementen is de plantenmuur de keuze bij uitstek voor bedrijven, verenigingen en particulieren die wat leven in hun interieur willen brengen. 

Uiteraard moet je bij het creëren van een plantenmuur in een gebouw de nodige aandacht schenken aan twee fundamentele elementen: water en licht. Binnen in een gebouw is het belangrijk een plaats met zo veel mogelijk licht te kiezen: onder een koepel of in een veranda (pas dan wel op voor oververhitting) of in een kamer met veel natuurlijk licht, liefst van bovenaf.

Wil je je tapijt of parket in onberispelijke staat houden, dan moet je ook aan condensatie en waterafvoer denken: een goot is hiervoor de oplossing. 

Klassieke kweek of hydrocultuur?

Voor een plantenmuur zijn er twee soorten onderlagen mogelijk: klassieke teelt op plantensubstraat en hydrocultuur. De twee zijn compleet verschillend qua techniek en onderhoud.

Bij klassieke teelt wordt een plantensubstraat gebruikt dat de planten de nodige voedingsstoffen geeft om te overleven. In een waterdicht frame doe je turf, compost, potaarde of een ander plantensubstraat waarin de planten komen voor de muur. Daarna geef je de planten gewoon regelmatig water terwijl de structuur de planten van voeding voorziet.

Hydrocultuur daarentegen gebeurt op een inerte onderlaag. Een stof zonder voedingswaarde wordt als substraat gebruikt: vilt, veenmos, kokosvezel, puzzolaan, rotswol enz. Je zult het substraat regelmatig met een voedingsoplossing moeten bevochtigen om de planten gezond te houden.

Binnen in een gebouw is de tweede oplossing zonder enige twijfel de beste keuze. Voor hydrocultuur is een irrigatiesysteem in een gesloten circuit nodig om de planten te voeden via een ingebouwd druppelsysteem.

Vakman of doe-het-zelf? 

Op zich is een plantenmuur maken niet overdreven complex. Veel hangt natuurlijk af van de muur waarop je tuintje moet komen, de grootte, de locatie in huis, jouw knutselvaardigheden en de tijd en moeite die je in dit project kunt steken.

De techniek die de Franse onderzoek Patrick Blanc ontwikkelde om een plantenmuur te maken, is relatief eenvoudig. Volg deze stappen en creëer je eigen binnentuintje:

• Kies een muur met veel natuurlijk licht.
• Maak op papier een plan van je groencompositie.
• Bevestig een houten of metalen frame aan de wand en laat daarbij wat luchtruimte tussen de wand en het frame.
• Bekleed het frame met twee lagen vilt om zo de laag te maken waarin het substraat zal komen.
• Installeer een irrigatiesysteem in een gesloten circuit om het substraat van voedingsstoffen te voorzien.
• Plant de planten die je gekozen hebt door kruissneden in het vilt te maken.

Niet je doorsnee kamerplant

De keuze en schikking van de planten is een kunst op zich, en die moet je onder de knie hebben om echt een verbluffend effect te bekomen. Sommige van de meest imposante composities zijn dan ook het resultaat van vele uren werk. Met allerlei soorten bloemen, kleurrijke blaadjes en contrasterende volumes kun je prachtige taferelen creëren die zichzelf met de juiste zorg continu vernieuwen.

Terwijl het voor een buitenmuur belangrijk is om inheemse planten te kiezen die tegen de kou bestand zijn, worden voor een binnenmuur vaak tropische en subtropische soorten gebruikt. Dit zijn planten die het jaar rond groen blijven, zich aanpassen aan temperaturen die continu hoger dan 20 °C zijn en niet al te veel licht nodig hebben. Dat is bijvoorbeeld het geval bij sommige planten die normaal in de lagere regionen van tropische bossen groeien en er perfect in de schaduw gedijen. 

Een verticaletuinkit 

Op de markt zijn er kits met systemen in polypropyleen verkrijgbaar. Ze zijn gebruiksklaar: je kunt ze gewoon aan de muur bevestigen en ze hebben geen water- en elektriciteitstoevoer nodig. De holle opbouw van het frame van dit soort plantenmuur doet dienst als reservoir. 

Ben je geprikkeld, maar nog niet helemaal overtuigd? Probeer dan een plantenschilderij. Er zijn er in alle soorten en vormen, en ze hebben niet meer onderhoud nodig dan een potplant. Je geeft ze dus gewoon regelmatig water, maar zodra ze aan je muur hangen, hebben ze al hun effect.

Je groene binnenmuur onderhouden

Het spreekt voor zich dat een plantenmuur leeft. Je groene hoekje heeft dus wat verzorging nodig om te kunnen groeien: water, licht en bepaalde voedingsstoffen.

Net als bij potplanten kan het gebeuren dat een bepaalde soort niet gedijt in jouw interieur ondanks alle liefde en zorgen waarmee je haar omringt. Een plantenmuur onderhouden vergt extra aandacht in de eerste achttien maanden: in die periode zul je geleidelijk aan de planten moeten vervangen die niet goed gedijen en waken over de harmonie van het geheel.

Eens de planten hun volwassen formaat bereikt hebben, volstaat het om ze op de normale manier te verzorgen: de dode takken en blaadjes verwijderen en twee of drie keer per jaar snoeien, zodat ze niet de hele woonkamer vullen. 

Nadat ze onze straten en steden veroverden, fleuren plantenmuren nu ook onze interieurs op. Naast de onmiskenbare esthetische uitstraling zorgt het weelderige groen ook voor een fris en gezond gevoel in onze woning. En hoewel er nog twijfels zijn over de luchtzuiverende kwaliteiten, is  het geluidsisolerende effect van plantenmuren bewezen, en bovendien doen ze dienst als een welkome temperatuurregelaar bij grote hitte.