Hoe groot is de ecologische voetafdruk van een elektrische auto?

Als het over elektrische mobiliteit gaat, hoor je vaak zeggen dat elektrische auto's geen C02 uitstoten. Dat klopt niet! Ook elektrische wagens hebben een ecologische voetafdruk. De hamvraag is echter of deze groter of kleiner is dan een wagen met verbrandingsmotor. En een andere belangrijke vraag: kunnen de batterijen gerecycleerd worden?

In ‘Life Cycle Analysis of the Climate Impact of Electric Vehicles’,een recente studie aan de VUB (Vrije Universiteit Brussel), analyseerde researcher Maarten Messagie verschillende onderzoeken. Zijn vaststelling? De studies hanteren verschillende methodologieën, waardoor ze eigenlijk appelen met peren vergelijken. Na een grondige analyse van de verschillende resultaten, stelde hij vast dat elektrische wagens een kleinere ecologische voetafdruk hebben dan auto’s met een verbrandingsmotor.

 

 

Kleinere ecologische voetafdruk

Laten we meteen de puntjes op de i zetten: ook elektrische auto’s hebben een bepaalde CO2-uitstoot. Hun ecologische voetafdruk wordt voornamelijk bepaald door twee factoren:

1. De energie die ze verbruiken bij het opladen.
2. De productie van batterijen.

Elektrische wagen: milieu-impact 65% lager

Uit de in 2017 uitgevoerde VUB-studie blijkt dat de ecologische voetafdruk van elektrische wagens altijd kleiner is, zelfs als ze opgeladen worden met stroom uit steenkool (zoals in Polen of Duitsland). In België, waar we een mix hebben van kernenergie en hernieuwbare energie, is de milieu-impact van een elektrische wagen 65% lager.

 

 

Bron: Dr. Maarten Messagie, Life Cycle Analysis of the Climate Impact of Electric Vehicles , VUB.

De komende jaren zal de ecologische voetafdruk ongetwijfeld verder verkleinen, omdat het aandeel van hernieuwbare energie in de energiemix van de verschillende Europese landen steeds groter wordt.

 

Productie: de belangrijkste oorzaak van de ecologische voetafdruk van elektrische wagens.

Om een elektrische wagen te produceren, heb je energie nodig. Waarom? Dat leggen we even uit.

Productie van lithium-ion batterijen: minder ecologisch dan een dieselmotor.

De productie van lithium-ionbatterijen vergt vandaag twee keer zo veel energie als de productie van een dieselmotor. Deze energieverslindende stap beïnvloedt dus de CO2-uitstoot van een elektrische wagen. Afhankelijk van het land van productie wordt hierbij ofwel gebruikgemaakt van fossiele brandstoffen of hernieuwbare energie. Sommige autoconstructeurs, zoals Tesla, trachten de ecologische voetafdruk te verkleinen door met zonnepanelen te werken op hun productiesite.

Hoe worden de batterijen van onze elektrische wagens gemaakt?

Lithium is het belangrijkste bestanddeel van batterijen voor elektrische voertuigen. Maar wat is lithium? Lithium is een metaal dat ontgonnen wordt. Het probleem is dat de ontginning ervan gevolgen heeft voor het milieu: 

1. CO2-uitstoot
2. Uitputting van de watervoorraad en uitdroging van de bodem. Om lithium te ontginnen is immers heel veel water nodig. Ongeveer 2 miljard liter per ton lithium. Dit heeft een zware impact op de regio's waar lithium wordt ontgonnen. De watervoorraad wordt er immers schaars.

Batterijen van elektrische voertuigen recycleren

Batterijen zouden niet gerecycleerd kunnen worden. Dat beweren sommige tegenstanders van de elektrische wagen. Nochtans kunnen de batterijen perfect gebruikt worden voor stationaire energieopslag. Zo werkt Renault momenteel aan een project om de batterijen van de Renault ZOE te recycleren als thuisbatterij. In de Amsterdam Arena, het stadion van voetbalclub Ajax, worden ondertussen oude batterijen van de Nissan Leaf gebruikt.

De constructeurs zoeken dus oplossingen om de nog werkende batterijen te recycleren en een tweede leven te geven. Dankzij dergelijke innovaties wordt de ecologische voetafdruk van elektrische voertuigen steeds kleiner.

De onderneming Veolia probeert dan weer verschillende materialen, zoals koper, nikkel, kobalt, mangaan en aluminium, te recycleren voor gebruik in nieuwe legeringen, staal, inkt, glaswerk of ... nieuwe batterijen. Lithium kan bovendien worden gezuiverd en opnieuw worden gebruikt in de auto-industrie.

Elektrische wagen: beste alternatief voor de dieselauto

De elektrische auto is echter niet de enige technologie die gebruikmaakt van dit metaal. Lithium is immers ook het hoofdbestanddeel van de batterijen van je smartphone, laptop, tablet en zelfs bepaalde huishoudelijke apparaten. De elektrische wagen alle schuld geven, zou dus nogal simplistisch zijn. Vooral omdat hij geen CO2 uitstoot terwijl hij rijdt. Dat kan tellen als tegengewicht. Als je met een dieselmotor rijdt, is je ecologische afdruk veel groter! De keuze tussen een elektrische wagen en een diesel-of benzineauto is dus snel gemaakt! Het elektrische alternatief is veel milieuvriendelijker.

Een steeds lagere CO2-uitstoot

De CO2-uitstoot van elektrische auto’s zal de komende jaren dus blijven zakken. Daar zijn verschillende redenen voor:

• De energiemix in Europa: door de verschillende maatregelen om het milieu te beschermen, wordt de energiemix steeds groener, waardoor de ecologische voetafdruk van elektrische voertuigen steeds kleiner wordt.
• Doordat de technologieën in sneltempo evolueren, zal ook de milieu-impact tijdens de productie dalen. Elke dag zijn onderzoekers in de weer om elektrische batterijen energiedichter, duurzamer en veiliger te maken.
• Vandaag worden wereldwijd slechts één miljoen elektrische auto’s verkocht op een totaal van 81 miljoen wagens. Bij een toenemende vraag kunnen de constructeurs profiteren van schaalvoordelen.
• Er lopen momenteel projecten waarbij elektrische auto’s, indien nodig, energie injecteren in het net. 

Onthoud dus dat de ecologische voetafdruk van de elektrische wagen miniem blijft in vergelijking met andere voertuigtypes. Met oog op de energietransitie blijft het dus volstrekt legitiem om met elektrische wagen te rijden. En als je de actualiteit over elektrische batterijen in 2020 volgt, zul je merken dat de ene innovatie de andere opvolgt!